.....::    fonte.es     2021-01-05
 




A Covid aproveita o noso estilo de vida


 

(Pulsar sobre o texto para cambiar de idioma)

 

Non hai dúbida de que a Covid-19 marcará un fito histórico debido ás súas desastrosas consecuencias. Pero tamén é a primeira vez que a humanidade se enfronta a unha enfermidade deste calibre dispoñendo de tantos recursos científicos e técnicos. Ningunha xeración ata agora tivo a oportunidade de loitar contra un microorganismo con tanta artillería informática, con tantas super-vacinas de anticorpos -sintetizadas nun tempo récord- e cunhas avanzadísimas telecomunicacións coas que sabemos o que está a suceder en calquera parte do mundo nun instante.

 

Ante este abafador arsenal, calquera verme fuxiría de contado. Pero este non é o caso para un ser de robótico nome, o SARS-CoV-2. Este maldito virus segue matando, mutando e estendéndose sen parar a pesar das restricións e da tecnoloxía. A clave do seu éxito radica no moderno estilo de vida que mantemos, un verxel para axentes patóxenos contaxiosos. Este coronavirus resaltou aqueles puntos nos que fallamos como sociedade, algúns dos cales comentaréi a continuación:

 

A Covid aproveita o noso estilo de vida

 

   a) Mantemos un tránsito excesivo de persoas, tanto a nivel local como internacional. O tráfico aéreo e o uso de medios de transporte colectivos (a miúdo saturados), facilitaron no seu día a propagación da enfermidade. O virus demostrou que facemos moitas viaxes inútiles, que nos reunimos demasiado e por pouca cousa, que nos movemos máis por capricho que por necesidade.

 

   b) Consumimos de xeito esaxerado. Isto ven acompañado de movementos de produtos e persoas que, ao cabo, facilitan a propagación do virus. Aglomerámonos nas tendas e abusamos do ocio en masa. Comemos produtos que nin cultivamos, nin manexamos nin elaboramos porque confiamos nas cadeas de produción, nas cociñas dos restaurantes e nos cuartos traseiros dos bares. Os negocios de hostalería están a sufrir un brutal impacto debido ás restricións no número de usuarios aos que se lles permite atender e á limitación de horario. Quizais vivían sen sabelo nunha burbulla que estoupou coa pandemia.

 

A covid aproveita o noso estilo de vida

 

   c) Os lazos familiares están debilitándose na sociedade moderna. En moitos aspectos delegamos a nosa responsabilidade familiar e individual en institucións que fan o mesmo traballo pero colectivamente. Deste xeito, as escolas quedaron masificadas en detrimento da educación doméstica. Os grandes hospitais foron substituíndo a atención primaria e enguliron ás pequenas clínicas. Tamén se colectivizou a asistencia a persoas maiores. Coidar maiores require moito tempo na casa e altas doses de dedicación e paciencia. Esta función de coidado familiar (desempeñada tradicionalmente por mulleres pero que debería estar desligada do xénero), impide a independencia daqueles individuos que o exercen, dificultando a realización doutros traballos máis produtivos e economicamente atractivos.

 

   d) Somos demasiado urbanos. As cidades medran a expensas da xente do campo, e este desequilibrio non é conveniente. A maior concentración de persoas nas cidades é un factor fundamental para a propagación do virus. Por outra banda, poderiamos considerar que na cidade a xente coñécese menos e mantén lazos menos estreitos que no campo, o que, en principio, parece unha vantaxe. Pero tamén implica que nas cidades haxa menos empatía cara ás outras persoas, o que leva a máis tensións e comportamentos insolidarios. Na miña opinión, esta tendencia debería reverterse proporcionando ao campo máis servizos e recursos laborais. Non perdamos de vista que a Covid-19 se orixinou nunha tumultuosa cidade chinesa e que se estendeu principalmente por outras grandes cidades do mundo, como dixen antes, estreitamente ligadas polo turismo e as empresas, ambas actividades netamente urbanas.

 

A Covid aproveita o noso estilo de vida

 

   e) Somos demasiado artificiais. As sociedades modernas foron acomodándose aos ambientes urbanos e pouco a pouco esqueceron as actividades vinculadas ao medio natural. Nas grandes cidades, a xente está exposta a un ambiente menos saudable que no mundo rural, o que, por outra banda, mantén aos seus membros máis áxiles e con mellores hábitos nutricionais e de vida. Este feito fai que os urbanitas -sobre todo os anciáns- teñan unha saúde máis fráxil e, en xeral, menos vigor ante un contaxio. Tamén é certo que a xente do campo ten un sistema inmune máis adestrado contra posibles infeccións. Isto débese a que os paisanos do rural estiveron expostos moitas veces aos axentes infecciosos que proliferan entre os seus animais e tamén no ecosistema que habitan.

 

A Covid aproveita o noso estilo de vida

 

Moitas veces culpamos - con razón - aos nosos líderes políticos dunha certa preguiza ou falta de previsión para tomar medidas contra a Covid-19. Pero a solución definitiva non está nas mans das autoridades senón de cada un de nós. Debemos abandonar a nosa zona de confort persoal e cambiar cara a estilos de vida máis ligados á natureza, máis responsables con ela, menos acaparadores ou consumistas e máis centrados na familia. En definitiva, debemos buscar estilos de vida máis naturais e menos individualistas.

 

A natureza é sabia: non chegou aquí en balde despois de 13.800 millóns de anos de evolución, certamente dramática. Somos parte da natureza, como todo. Pero non teño dúbida de que ou formamos parte construtiva dela ou desaparecemos. Se a nosa especie humana se converte nunha ameaza para a vida na Terra, a natureza revelarase hostil e favorecerá os camiños que nos combatan, coma se fósemos unha peste. En realidade, serán as consecuencias das nosas propias accións as que se volvan contra de nós, xa se chamen contaminación, cambio climático, polución ou coronavirus.